Satyamschandaal: Liever stom dan slecht

Een week of drie geleden deed Ramalinga Raju, oprichter en CEO van een van Indiaas grootste en meest prestigieuze IT-bedrijven, een schokkende bekentenis. Hij had de boeken van zijn onderneming met miljarden rupees opgeblazen. Uit eerzucht, angst voor overnames en voor bemoeienis van buitenaf.

Enkele dagen later werd de alom gerespecteerde Raju gearresteerd. De beurskoers van Satyam - genoteerd in Bombay en New York - was toen al met 78 procent gekelderd. Voor het lot van de 50.000 Indiase werknemers werd gevreesd. Het grootste bedrijfsschandaal in de Indiase geschiedenis was een feit.

Toch is de megafraude sinds de publiekelijke bekentenis allerminst opgehelderd. Sterker, het vervolg - verhoor van Raju, onderzoek van de boeken van Satyam, van dochterbedrijven in vastgoed en infrastructuur in handen van familieleden, speculaties over banden met politici, enzovoort - heeft de zaak alleen maar verder vertroebeld.

Volgens Raju berust de fraude op een fout die hij enkele jaren geleden maakte, door een aantal posten op zijn balans op te blazen. Sindsdien 'bereed hij een tijger' die niet was te stoppen. Die versie is steeds ongeloofwaardiger, en het vermoeden groeit dat de luchtbel op de balans is ontstaan door het wegsluizen van kapitaal - ordinaire diefstal dus.

Duidelijk is wel dat Raju's bekentenis niet was ingegeven door berouw, maar door vrees voor onderzoek van federale autoriteiten. Raju lijkt zich opzettelijk te hebben laten arresteren door de autoriteiten op staatsniveau - die hij ongetwijfeld direct of indirect in zijn zak heeft. Bovendien blijft nu zijn familie, voornaamste begunstigden van de oplichtpraktijken - buiten schot. Een beetje zoals die andere 'berouwvolle zwendelaar', Bernard Madoff.

Het patroon is inmiddels herkenbaar: Je kunt beter deemoedig toegeven te hebben gefaald dan berouwvol bekennen te hebben gezwendeld. Het zou een stelling van Machiavelli kunnen zijn.