zaterdag 14 februari 2009

Draconische maatregelen voor 'V-day'

Valentijnsdag. Zoals ik al blogde is er door de media met een mengsel van vrees en sensatielust naar toe geleefd, nadat eerder deze maand radicale hindoes dreigden met verstoring van de festiviteiten.

In Bangalore was vrijdag al veel politie op de been. Bij een winkelcentrum waar een bloemverkoper zijn stal had gepimpt met een hart van rode rozen, stond een dozijn agenten met geweren de boel te beveiligen. De situatie was volgens de leidinggevende 'gespannen' - al was er geen hindoeradicaal te bekennen.

Eerder blies de extremistische hindoebeweging Sri Ram Sene het plan af om verliefde koppels zaterdag te dwingen ter plekke in het huwelijk te treden. Toch nemen de autoriteiten geen enkel risico: de leider van Sri Ram Sene is gearresteerd en alleen al in Bangalore zijn honderden mensen preventief in hechtenis genomen.

Draconische maatregelen dus, en die werken: het is rustig in de stad. Kleine groepen demonstranten lopen rond, in gezelschap van een disproportioneel aantal journalisten, fotografen en cameramensen. De betogers dragen A4tjes waarop ze met roze viltstift leuzen over liefde en vrijheid hebben geschreven.

Volgens enkele Indiërs die ik gisteravond sprak hebben veel jongeren zich toch bang laten maken. Ze nemen geen risico en vieren Valentijnsdag liever thuis. 'Gewoon een goed excuus voor de mannen,' oordeelt een Indiër lachend, 'scheelt ze een hoop geld voor romantische dinertjes en hotelkamers.'

donderdag 12 februari 2009

Pakistan en Mumbai-terreur: staaltje smart power

Eerder deze week schreef ik dat Pakistan geen belang heeft bij een snelle afhandeling van het onderzoek naar de aanslagen in Mumbai, en tot nog toe dan ook niets anders heeft gedaan dan schaamteloos traineren.

Toch deed Islamabad donderdag een opmerkelijk concessie: Ja, het bloedbad dat gedrogeerde en gehersenspoelde moslimjongens de 26ste november aanrichtten, is althans deels voorbereid op Pakistaanse bodem.

Hoewel de regering zelden met één mond spreekt, zijn de uitspraken van minister van Binnenlandse Zaken Rehman Malik eensluidend. Hij meldde onder meer dat de politie de koper heeft getraceerd van de rubberboten waarmee de terroristen aan land kwamen.

Verschillende sporen leidden naar een schuilplaats van de verboden terreurgroep Lashkar-e-Taiba in Pakistan. Een Pakistaanse handlanger die geldtransacties uitvoerde, is gearresteerd - hij is aangewezen als de hoofdverdachte.

Een andere Pakistaan, die vanuit Barcelona de internettelefonie regelde waarmee de terroristen contact hielden tijdens de slachtpartij, is naar Pakistan gelokt (Malik: 'vraag me niet hoe') en ingerekend.

Uitgebreide informatie dus, waaruit moet blijken dat Pakistan het onderzoek serieus heeft genomen. Toch worden er (wederom) meer vragen opgeroepen dan beantwoord. Zelfs letterlijk, want de minister besloot met een lijst van 30 vragen aan Indiase opsporingsdiensten.

Sommige van die vragen zijn politiek en maatschappelijk explosief - zoals aanwijzingen voor hulp vanaf Indiase bodem. Andere, zoals het verzoek de enige levend opgepakte terrorist in Pakistan te horen, zullen argwaan wekken in India.

Argwaan die toch al wordt gevoed door het feit dat de invloedrijke leider van Lashkar-e-Taiba nog altijd niet is opgepakt, en dat er evenmin duidelijkheid is over de rol van de Pakistaanse inlichtingendienst ISI.

Neemt niet weg dat Pakistan zich op het eerste gezicht bereidwillig heeft getoond. Dat had ongetwijfeld te maken met het bezoek van de nieuwe Amerikaanse speciaal gezant voor Pakistan en Afghanistan, zwaargewicht Richard Holbrooke.

Amerika heeft best wat speelruimte, met de belofte van jaarlijkse miljardensteun aan het geruïneerde Pakistan als wortel en aanvallen van onbemande Amerikaanse drones op Pakistaans grondgebied als stok. Die ruimte heeft de lepe Holbrooke optimaal benut.

'Smart power' indeed!

dinsdag 10 februari 2009

Roze slipjes voor radicale hindoeleider

Hij vervloekt de dag als een perverse westerse uitvinding en beschouwt meisjes die dan hun liefde verklaren als losgeslagen sletten. Maar Pramod Muthalik, puriteinse leider van de 'hindoeïstische taliban' zal op Valentijnsdag een berg roze slipjes aantreffen in zijn brievenbus.

Leden van het Alternative Law Forum (ALF) zijn een campagne gestart om de roze onderbroekjes (chaddhis) in te zamelen. Het Consortium van Kroeglopende, Losbandige en Assertieve Vrouwen zorgt dat die op 14 februari bij de radicale hindoebeweging Sri Ram Sene belanden.

De Sri Ram Sene, ook verantwoordelijk voor het veelbesproken 'Mangalore Pub Incident', richt de pijlen nu op Valentijnsdag, symbool van moreel verderf en onzedelijkheid. Leider Muthalik kondigde eerder de vorming van kuisheidsbrigades aan.

Vijf van die ploegen gaan zaterdag in Bangalore met camera's, huwelijksattributen en een priester (plus een zekere Nederlandse journalist), op zoek naar stelletjes die zich onzedelijk gedragen: die worden gedwongen ter plekke te trouwen.

Inmiddels hebben verschillende jongerenorganisaties tegenmaatregelen aangekondigd. Zo belooft de Karunada Sene alle Valentijnsvierders te hulp te schieten die worden bedreigd door de brigades van de Sri Ram Sene. Een speciaal hulpnummer is ingesteld.

De politie heeft op haar beurt verklaard hard op te zullen treden tegen iedere vorm van intimidatie of geweld. Happy Valentine!

maandag 9 februari 2009

Pakistan en 'Het Dossier' Mumbai

De nasleep van de lugubere slachtpartij die islamitische terroristen 26 november aanrichtten in Mumbai, is uitgemond in een zelfs voor diplomatieke begrippen bijzonder kinderachtig potje bekvechten. Trouw maken de kranten hier dag in dag uit gewag van iedere lange neus, beschuldigende vinger en uitgestoken tong.

Centraal staat doorgaans de map vol bewijsstukken ('Het Dossier' genaamd) die India in december naar Pakistan zond. De ene dag beweert een lid van het verbrokkelde Pakistaanse regime dat die informatie tekortschiet, de dag daarop roept een Indiase minister dat dat onacceptabel is, en de volgende dag belooft een andere Pakistaan dat er echt actie volgt.

Vraagt de Indiase regering een dag later waar die actie dan blijft, dan luidt het antwoord dat Het Dossier toch onvoldoende bewijs bevat om te vervolgen. Of dat het spoor van hun eigen onderzoekingen naar land X leidt (felle protesten land X). Of dat de daders Indiërs zijn, en het dus een binnenlandse kwestie betreft.

Vervolgens is er altijd wel weer een Indiase politicus te vinden die dan geërgerd roept dat 'alle opties open zijn'. Waarop een ander weer sussend naar 'Het Dossier' verwijst, en alles weer opnieuw begint.

De politieke situatie in Pakistan is diffuus en instabiel, maar India is ook verdeeld over de kwestie. De hindoenationalistische oppositie vindt dat de regerende Congrespartij veel te veel geduld heeft met het trainerende Pakistan.

Tegelijkertijd beschuldigt ze de Congrespartij er van de 'Indiase connectie' van de Mumbai-terroristen te verdoezelen, met het oog op de moslimachterban en de toch al wankele interreligieuze vrede.

Pakistan heeft geen baat bij een snelle oplossing van de zaak. India heeft een revaliderende premier zonder duidelijke plaatsvervanger, en over een maand of twee zijn er verkiezingen. Het bekvechten gaat nog wel even door.

zondag 8 februari 2009

Hindoe-hooligans en 'talibanisering'

De storm van verontwaardiging (en het wat stillere stormpje van instemming) n.a.v. het 'Mangalore Pub incident' is nauwelijks geluwd of de volgende rel met radicale hindoejongeren dient zich aan. Donderdag ontvoerden zulke jongeren in dezelfde stad een meisje en een jongen uit een bus. Ze mishandelden de jongen (een moslim) en bedreigden het meisje - omdat ze een praatje had gemaakt met de jongen.

Het incident was waarschijnlijk onopgemerkt gebleven, ware het niet dat het meisje de dochter is van een (socialistisch) parlementslid van de staat Kerala. Tezamen met de toch al broeiende etnische en religieuze spanningen in de staat Karnataka, waar Mangalore ligt en die wordt bestuurd door de hindoenationalistische BJP, leidt dat opnieuw tot vette koppen over 'talibanisering' van India. En, hier in Bangalore (ook Karnataka), tot een kleine demonstratie zondag van jongeren die duidelijk willen maken dat de hindoe-extremisten niet het monopolie hebben op 'de Indiase cultuur' (klik foto voor vergroting).

Ik zit hier nog niet lang genoeg om deze incidenten grondig te duiden. De media zijn sterk gepolariseerd. Engelstalige publicaties gericht op hindoenationalisten zijn er bijna per definitie niet. Afgaand op engelstalige bladen en kranten of de vele Indiërs die engels spreken kan je je nauwelijks voorstellen dat de hindoenationalisten grote steun genieten onder de bevolking.

Maar de BJP zit in de meeste staten in de regering, en heeft in sommige, zoals Karnataka, een absolute meerderheid. Tussen 1996 en 2004 was het ook nationaal de grootste partij, en vanaf 1998 leverde het de premier, Vajpayee. De partij is al dan niet openlijk gelieerd aan meerdere extremistische hindoeorganisaties die geweld niet schuwen, en vormt de facto de politieke tak van de quasi-fascistische massabeweging RSS.

Natuurlijk, er zijn verkiezingen in aantocht. De BJP is voor veel Indiërs het enige serieuze alternatief voor de eeuwige, endemisch corrupte Congrespartij. Die zal niets nalaten om de hindoenationalisten zwart te maken, door ze af te schilderen als haatzaaiende fanatici die het land zullen destabiliseren.

Maar, dat is wel duidelijk: de partijen en hun aanhang leven volledig langs elkaar heen. De groepen raken onderling steeds verder geïsoleerd. Prominente BJP-politici nemen geen afstand van geweldpleging, vergoelijken zelfs de acties van de zelfbenoemde moraalpolitie. Die combinatie van extreme polarisatie (geen pleonasme) en politieke steun voor hooliganisme is toch verontrustend.

zaterdag 7 februari 2009

Disco met dansverbod

Vrijdagavond in Bangalore. Outsourcing capital of the world. Stad van goed verdienende, jonge, dynamische, work-hard-play-harder hi-tech middenklasse van 'India's Silicon Valley'.

In de uberhippe F-bar op de derde verdieping: Dakterras met leren fauteuils en grote kussens, binnen glanzende muren van plexiglas en een dansvloer waarboven een vrolijke dj Ibiza-stijl house uit een iMac tovert.

Muziek, lichten, drank, dansvloer en een zaal gevuld met over-the-top opgedofte jonge mensen - alles spant samen om je te verleiden tot wat verboden is: ritmisch bewegen met verschillende lichaamsdelen tegelijk op de maat van de muziek. Beter bekend als dansen.

Zodra je meer doet dan zachtjes bewegen met het hoofd, komt er een in het zwart geklede man, meestal met snor, om je beleefd doch dringend te vermanen: No dancing sir.

Alleen de dj mag achter zijn apparatuur op en neer hupsen, maar hij steekt zijn frustratie niet onder stoelen of banken. Aan het eind van de avond - rond half twaalf sluit het uitgaansleven in het mondaine Bangalore - wordt zijn oproep tot revolutie enthousiast ontvangen.

Sluipenderwijs is in Bangalore het dansen verboden. Jongeren praten er wat beschaamd over. Ja, sinds een paar maanden wordt het dansverbod strikt gehandhaafd, vertelt de 27-jarige Vidula.

Volgens haar gaat het om een monsterverbond tussen extremistische hindoes en bezorgde ouders, die hun kinderen we een pleziertje gunnen maar ook verontrust zijn door de als westers bestempelde drink- en danscultuur.

Ze hebben wel gedemonstreerd tegen de verstikking van het uitgaansleven, vertelt Vidula's 25-jarige vriend Aashith. Het enige resultaat: Een verbod op demonstraties tegen het dansverbod.

Ik ervaarde de dansloze disco als een grote inbreuk op mijn vrijheid. En als dansen verboden is, vormt een dansvloer in een gezellige club met goede muziek dan geen schoolvoorbeeld van uitlokking?

dinsdag 3 februari 2009

Op de radio!

Vannacht weer op de radio. Om 4 uur (Nederlandse tijd) bespreek ik in MOT Radio (Radio 1) een opmerkelijk Indiaas krantenbericht voor nachtwerkers en slapelozen. Reageren kan!

Mijn *kuch* wat onbeholpen debuut is hier te beluisteren (rond 88.15)

Liefde in een kastesysteem

Hartverwarmend - of hartverscheurend - liefdesverhaal in The Hindu vandaag, dat zelfs Wakker Nederland bereikte: Indiaas stel woont al 25 jaar onder een boom, verstoten uit hun dorp in noordoost-India omdat de families hun huwelijk niet pruimden.

Ze bouwden een hutje onder die boom naast een station, waar ze de bamboestokjes verkopen waarmee vermoeide treinreizigers hun tanden poetsen.

Romantisch natuurlijk. Maar helemaal niet ongewoon in een land waar jaarlijks duizenden paartjes de benen nemen omdat de families geen toestemming geven voor een huwelijk.

Het verbaasde me aanvankelijk hoe wijdverbreid en vanzelfsprekend het is, dat families bepalen wie een geschikte huwelijkskandidaat is. Een levendige 16-jarige jongen uit Bangalore vertelde me in de trein met glinsterende ogen over zijn vriendin Monika.

Hij was duidelijk smoorverliefd, maar ze wisten dat het niets kon worden: ze zouden moeten weglopen, net als het stel onder de boom. Want er moet binnen de kaste gehuwd worden. Ook in het mondaine Bangalore. Er zijn trouwens honderden kasten, maar de jongen kent er 'een stuk of 25'.

Met spijt in zijn ogen vertelt hij het zijn ouders niet aan te kunnen doen, weglopen. Of hij zijn eigen kinderen zulke beperkingen zou opleggen? Natuurlijk niet. 'Ik hou niet van het kastesysteem, het is niet goed. Maar mijn ouders weten niet beter.'

maandag 2 februari 2009

Satyamschandaal: Liever stom dan slecht

Een week of drie geleden deed Ramalinga Raju, oprichter en CEO van een van Indiaas grootste en meest prestigieuze IT-bedrijven, een schokkende bekentenis. Hij had de boeken van zijn onderneming met miljarden rupees opgeblazen. Uit eerzucht, angst voor overnames en voor bemoeienis van buitenaf.

Enkele dagen later werd de alom gerespecteerde Raju gearresteerd. De beurskoers van Satyam - genoteerd in Bombay en New York - was toen al met 78 procent gekelderd. Voor het lot van de 50.000 Indiase werknemers werd gevreesd. Het grootste bedrijfsschandaal in de Indiase geschiedenis was een feit.

Toch is de megafraude sinds de publiekelijke bekentenis allerminst opgehelderd. Sterker, het vervolg - verhoor van Raju, onderzoek van de boeken van Satyam, van dochterbedrijven in vastgoed en infrastructuur in handen van familieleden, speculaties over banden met politici, enzovoort - heeft de zaak alleen maar verder vertroebeld.

Volgens Raju berust de fraude op een fout die hij enkele jaren geleden maakte, door een aantal posten op zijn balans op te blazen. Sindsdien 'bereed hij een tijger' die niet was te stoppen. Die versie is steeds ongeloofwaardiger, en het vermoeden groeit dat de luchtbel op de balans is ontstaan door het wegsluizen van kapitaal - ordinaire diefstal dus.

Duidelijk is wel dat Raju's bekentenis niet was ingegeven door berouw, maar door vrees voor onderzoek van federale autoriteiten. Raju lijkt zich opzettelijk te hebben laten arresteren door de autoriteiten op staatsniveau - die hij ongetwijfeld direct of indirect in zijn zak heeft. Bovendien blijft nu zijn familie, voornaamste begunstigden van de oplichtpraktijken - buiten schot. Een beetje zoals die andere 'berouwvolle zwendelaar', Bernard Madoff.

Het patroon is inmiddels herkenbaar: Je kunt beter deemoedig toegeven te hebben gefaald dan berouwvol bekennen te hebben gezwendeld. Het zou een stelling van Machiavelli kunnen zijn.

zondag 1 februari 2009

Obsessie met vorm

Indiase journalistiek is schrikbarend institutioneel. Politie en politici zijn zo'n beetje de enige bronnen voor journalisten, die niet van hun bureau lijken weg te slaan. Een gemiddeld voorpaginastuk wemelt bovendien van de afkortingen, titels en zelfs nummers van wetsartikelen. Dat weerspiegelt dan wel weer de Indiase politiek, waarin legalistisch gesteggel nogal eens de plaats inneemt van inhoudelijk debat.

Met de verkiezingen in aantocht wordt de krant dan ook haast onleesbaar voor leken. De laatste rel betreft de voorzitter van de machtige, maar op papier onpartijdige Kiescommissie, die een lid van diezelfde commissie wil wippen vanwege diens vermeende banden met de Congrespartij.

Dat is voor de ene krant aanleiding de lezer te vervelen met een reeks juridische argumenten en precedenten die moet aantonen dat zo'n actie onconstitutioneel is, terwijl de andere heel ver in het verleden duikt van het te verwijderen commissielid, op zoek naar misstappen - sommige meer dan dertig jaar geleden - die het wrakingsverzoek rechtvaardigen.

Hoe de rivaliserende partijen, facties en politici de grote problemen van India gaan aanpakken, in welke volgorde en waarom, je leest er een maand of twee voor de verkiezingen nagenoeg niets over. Je vraagt je af waar de kiezers in "de grootste democratie ter wereld" hun stem dan wel op baseren.