Every slumdog has its day!

Slumdog Millionaire sleepte dit jaar de meeste Oscars in de wacht, waaronder de belangrijkste voor Beste Film van 2008. Gezien de concurrentie niet meer dan terecht.

De film wekte enige controverse, binnen maar vooral buiten India. Binnen India leidde het scheldwoord 'slumdog' in de titel tot verontwaardiging onder sloppenwijkbewoners. Althans, hun zelfbenoemde vertegenwoordigers, wat heel iets anders is.

In de media en op straat heb ik hierover weinig vernomen - maar dat kan ook komen doordat slumdogs, zoals verreweg de meeste Indiërs - geen geld hebben voor de dure bioscopen waar de film draait. En sowieso de voorkeur geven aan het gangbare Bollywood-escapisme.

Ook zouden hindoes zich druk hebben gemaakt over oneerbiedige beelden van Rama - een jongetje dat zich verkleedt als de belangrijke godheid. In sommige plaatsen wisten deze hindoes vertoning te voorkomen. Letterlijk een handvol mensen ging in Mumbai de straat op om te protesteren.

Goed, hindoe-extremisten grijpen de laatste tijd alles aan om van zich te doen spreken. Van de andere kant waren er in verschillende hindoetempels afgelopen weekend ceremonies en gebeden om de film bij de Oscaruitreiking een steuntje in de rug te geven.

Verder was er nog Bollywood superster Amitabh Bachchan, die de film zou hebben bekritiseerd vanwege het eenzijdige beeld dat die van India schetst. Hij ontkende dat later in alle toonaarden.

Maar de heftigste controverse speelde zich toch af op de opiniepagina's van buitenlandse kranten. Opmerkelijk genoeg waren het vooral autochtone Britse scribenten die zich druk maakten. Een van hen trok de schrille term 'armoedeporno' uit de kast.

Dat slaat nergens op. Als Slumdog armoedeporno is, dan is heel India één grote, permanente orgie van de extreemste soort. Een film die hier speelt zónder de alomaanwezige armoede te tonen - zoals de meeste Bollywoodfilms - zou hypocriet zijn. En overigens is de sloppenwijk in de film slechts het decor voor wat in de eerste plaats een zelfs wat zoetsappig liefdesverhaal is.

De fractie van de Indiase bevolking die er kennis van neemt, zal vooral trots zijn op het recordaantal Oscars dat hun landgenoten dit jaar wonnen. De film zelf, al ruim een maand in de bioscopen, is hier nog geen hit. Maar dat kan nog komen.

De 'sloppenporno' van Slumdog Millionaire

Indiase commentatoren en publicisten raken niet uitgepraat over Slumdog Millionaire, de Golden Globe-winnende, Oscar-genomineerde film over een jongen uit de sloppenwijken van Bombay die deelneemt aan een spelshow (een soort Lotto Weekend Miljonairs) om een oude liefde terug te vinden - en en passant miljoenen roepi's wint. Dit weekend opent de film in India.
Een heel geslaagde film vond ik. Gebaseerd op een Indiase roman, medegeregisseerd door een Indiase vrouw, met prijswinnende muziek van de Indiase musicus A.R. Rahman. Alle reden dus voor Indiërs die daartoe geneigd zijn, om met patriottische trots vervuld te zijn over deze prestatie. Maar zo werkt dat niet, althans niet onder intellectuelen van een post-koloniaal derdewereldland. Dag na dag verschijnen azijnzure opiniestukken in engelstalige media hier - en ook in de Britse trouwens. In de ergste wordt het Indiase deel van de crew bijna afgeschilderd als collaborateurs, onder een hoedje spelend met de westerse regisseur, acteurs en producenten om India in een kwaad daglicht te stellen.
De film zou de endemische armoede in India exploiteren, inspelen op de toeristische pornoficatie(!) van de Indiase krottenwijken, het valse beeld schilderen dat armoede te overwinnen valt met hard werk, of dat de straatkinderen geen hulp nodig hebben omdat ze zichzelf prima kunnen redden. Enzovoort. En natuurlijk was een volledig Indiase productie nooit zo in de westerse prijzen gevallen.
Sinds Weldenkende Westerlingen elkaar hardhandig hebben ingepeperd dat het kolonialisme een verwerpelijke en beschamende periode was, weet een elite onder de voormalig gekoloniseerde volken wellustig te parasiteren op dat schuldgevoel, om zo ongestoord zelf hun landgenoten te onderdrukken.
Iedere kritiek wordt afgedaan als neokolonialistische arrogantie, al is het land een open vuilnisbelt, de infrastructuur een chaos, het water vervuild en het volk straatarm, en al stamt vrijwel alles wat wel werkt uit de tijd van de koloniale 'onderdrukking'.
Die reflex valt nu dus zelfs een uitstekend artistiek product als Slumdog Millionaire ten deel; omdat een deel van de makers blank is (ras is erg belangrijk voor deze denkers) heeft de film niet het recht de schrijnende armoede in India aan de wereld te tonen.
De 'gewone' Indiër met genoeg geld om naar de bioscoop te gaan zal vermoedelijk een mooie en ontroerende film zien, eerlijker dan de gangbare Bollywoodkitsch, maar romantisch genoeg om de rauwe werkelijkheid even te vergeten. En trots zijn als gerechtigheid geschiedt en de film alle Oscars wegkaapt voor de neus van dat deplorabele wanproduct dat onbegrijpelijkerwijs de meeste nominaties kreeg.